روزنگار: ماه صیام

آیا توی کتابخانه ی من و تو کتاب تهوع سارتر یا مجله ی رنگ رو رفته ی مانیفست کمونیست یا نمیدانم هر کتاب و داستان ممنوع الچاپ، بیخ هم ردیف شده؟ یا هر چقدر هم که دین و ایمان و چهارده معصوم حالی مان باشد باز هم نمیتوانیم یک لحظه از گرمی آغوش دوست پسر/دخترمان صرفنظر کنیم؟  آیا از وقتی دانشگاه رفتیم و متدهای روشنفکری را ترم به ترم پاس کردیم  ناگهان به مدد قوه ی استدلالی خودمان دو زاریمان افتاد که خیلی از دستورات اسلامی لازمیت اجرایی ندارد؟ لابد دقیقا از همان موقع دیوارهای اتاقمان با لیدی گاگا و رامشتاین به طرز خیلی مانوسی عجین شد؟  آیا وقتی کسی مهمان خانه ی من و تو شود و از جهت قبله جویا شود دستپاچه میشویم و اوا خدا مرگم بده گویان مثل مرغ پرکنده دور اتاق میچرخیم و  با مقیاس های جغرافیایی خانه ی قبلی جهت حدودی را حتی اگر شده به غلط نشانش می دهیم؟ راستی آخرین باری که یک آیه قرآن خواندیم کی بود؟ نکند تو هم مثل من از خیلی وقت پیش پیشانی ات خاک سجده نخورده؟   

چیزهایی در این ماه رمضان است که واقعا به نظر من یک کشف هوشمند و بکر اسلامی است. از آن ها که با هیچ کدام از عقاید و افکار و اینکه پیرو چه مکتبی هستیم کار خاصی ندارد ولی کار خودش را هم میکند. تمام آن چیزهایی که آن بالا از تو پرسیدم در واقع تا حدود زیادی وصف حال خودم بود. نمیدانم چه حکمتی است این شهر الرمضان که اینطور میتواند همه چیز را به طرز نابی حرمت ببخشد. ناگهان وسط هر کوچه و خیابانی عطر گلاب به مشامت میخورد و هوس غلیظ یک بوی آشنا کاری با آدم میکند که دوست داری بنشینی کنار خیابان دخیل شوی تا یک کاسه شعله زرد، حلیم و آش رشته با پیاز داغ  نذرت کنند ، آدم ها همه توی این ماه خانواده دوست میشوند، چیزی میزان تر از یک ربنای شجریان سیم های  آدم را کوک نمیکند، مادرها عزیزتر میشوند، پدرها قربون صدقه رفتنی تر میشوند، هوا را بگو که بعد افطار هوایی میشود، روز را که خسته تمام میکنی هیچ فکری، هیچ سریالی و یا حتی هم صحبتی با یک دختر تریپ ازدواجت هم نمیتواند حالت را به اندازه ی لحظه ای که اذان میشود و همه دور سفره زیر تم آرام صدای موذن زاده منتظریم تا مادرم  روزه اش را باز کند خوب کند. نمیدانم حس کرده اید یا نه ولی سر سفره ی افطار بر خلاف ضرب المثل رایج، هیچی بهتر از کاچی نیست و بامیه ها  چه خوش رنگ تر، چه خوشحال ترند.

 یادم هست آن موقع ها که فرکانس چهار گوشه ی خانه ی ما روی موج قوی مذهب تنظیم شده بود و تفکرات دینداری مثل روح، همه ی ما را محاط کرده بود دقیقا روزهایی بود که بدون شک وقت خواندن نماز غیر از اول وقت نبود و چه تفریحی بهتر از ثواب بردن پای منبر زیر گنبد آبی مسجد محلمان. آن روزها سفره ی افطارمان چیز دیگری بود و هنوز وجب به وجب از مساحت آن کم نشده بود. سفره ای که دراز میشد روی فرش اتاق نقلی کوچکی که هم پذیرایی بود، هم هال بود و هم اتاق خواب. هنوز پدرم به دیش و ریسیور روی خوش نشان نداده بود و آن گوشه ی دور اتاق  تلویزیون سیاه و سفید توشیبایی وجود داشت که دوتا کانال بیشتر نداشت و اذان را به افق همه شهرها آن پایین می نوشت. همه پای سفره حاضر می شدیم و مادرم قرآن میخواند و ما هم چشممان دنبال نان بربری تازه، پنیر و خرما مدام پرسه میزد. شاید بچه بودیم ولی حس مردانه ی آدم بزرگ ها را داشتیم، حسی که آدم فکر میکرد نصف بهشت را زده اند پشت قباله اش. نمیدانم چطور بگویم ولی آن روزها یک حس همگانی نسبت به ماه رمضان وجود داشت و حتی بچه های محل هم سعی میکردند حداقل خودشان را روزه دار نشان دهند.  یادم هست از سوم ابتدایی روزه را کامل گرفتم. واقعا سن خیلی کمی است شاید خیلی از بچه های نسل بعد از ما باورشان نشود ولی تو که خوب میدانی آن روزها اینطور بود طوری که سر کلاس مان کم پیدا میشد کسی که روزه اش کله گنجشکی باشد. اصلا توی کتمان نمیرفت کله گنجشکی بگیریم به نظرمان سر خدا کلاه گذاشتن بود. اذان را که میگفتند همان موقع طوری حس نزدیکی به خدا پیدا میکردیم که خدا را هم همان حوالی خودمان موقع خوردن یک چای قند پهلو می دیدیمش.

دیروز از صدایی که توی آشپزخانه تدارک سحری میدید از خواب بیدار شدم. برای اینکه مادرم احساس تنهایی نکند نشستم با او سحری را خوردیم. مادرم رفت سر وقت نماز و من هم رفتم توی تراس تا هوایی بخورم. برایم خیلی جالب بود که اکثر چراغ ها با بی تفاوتی لجبازانه ای خاموش بودند انگار که عمدی در کار باشد. واضح است که برای من و تو به هر دلیلی که باشد دیگر روزه گرفتن اهمیتی ندارد ولی میخواستم این را بگویم که ماه رمضانی که ما میشناسیم اصلا به این چیزها کاری ندارد. حس و حالش سر جایش هست. آدم را دم افطار با بانگ ربنا هوایی میکند. هنوز هم حلیم خوب فروش میکند و نانوایی ها تا خود افطار غلغله است و هنوز خیلی از زنها دستور پخت شعله زرد و فرنی و شیربرنج و کاچی را برای افطار بلدند هر چند دم سحر همه ی چراغ ها خاموش باشند.

پ.ن: از این نونا  نمیدونم شهر شماها هم دارد یا نه؟ من تهران ندیدم، شیراز و اصفهان هم ندیدم. فقط ماه رمضونی قنادیا می پزن خیلی خوشمزه اس مخصوصا اگه با پنیر لیقوان بخوری که دیگه واویلاس.